چه نکاتی را به هنگام خرید Online باید به خاطر داشت؟

برای انجام یک خرید مطمئن از طریق اینترنت رعایت برخی نکات بسیار مهم است . در اولین مرحله انتخاب یک فروشگاه که در مورد آن شناخت داریم یا انجام تحقیقات لازم قبل از خرید می تواند به انتخاب درست کمک کند . فروشگاههای معتبر عموما آدرس پستی ، تلفن و مشخصات خود را بطور دقیق برروی  وب سایتشان معرفی می کنند . بررسی این مشخصات و تطبیق آنها با سایتهایی که دارای فهرستی از لیستهای شکایت علیه سایتهای اینترنتی (مانند bbb.org) هستند برای درک وضعیت سایت می تواند مورد استفاده قرار گیرد . همچنین بررسی گواهی اعتبار سایت که نشان دهنده همکاری فروشگاه با سایتهای دارای برنامه حفظ امنیت خریداران می باشند نیز دارای اهمیت است . بعد از انتخاب فروشگاه مطالعه و بررسی دقیق شرایط و تعهدات اطلاعات لازم در مورد نحوه ارسال کالا ،زمان ارسال ، قابلیت بازپس  فرستان خرید و نحوه محاسبه پول برگشتی ، نحوه تبدیل ارز و هزینه های مربوطه به آن نیز ضروری است . حتما آدرس پست الکترونیکی و تلفن واحد پشتیبانی خریدار را داشته باشید .  باید دقت شود که آیا خرید از یک فروشگاه و یا شرکت انجام می گیرد یا از طریق یک فروشنده و یک سایت حراجی. زیرا حقوق شما در قبال خرید از یک فروشنده شخصی و یا یک شرکت و فروشگاه متفاوت است . در سیستم پرداخت بوسیله کارتهای اعتباری صادر کنندگانی مانندMaster card & Visa فروشندگان و پذیرندگان این کارتهای اعتباری را ملزم کرده اند که دارندگان کارت ها را از کلیه مسئولیت ها در قبال خریدها مبرا سازند. از امنیت سایتی که اطلاعات کارت خود را در آن وارد می کنید کاملا مطمئن شوید . برای این منظور می توانید به شروع آدرس سایت (URL) دقت نمائید چنانچه این آدرس با https:// آغاز شده باشد می توانید از امنیت ارسال اطلاعات کارت اعتباریتان مطمئن گردید با این وجود اگر همچنان احساس امنیت در انتقال اطلاعات کارت خود را ندارید از طریق تلفن یا فاکس جهت ارسال آن اقدام نمائید . اگر از طریق سایتی  که از شما می خواهد نام و رمز عبور برای خرید ایجاد نمایید از این رمز عبور باید با دقت حفاظت نمائید و هرگز آن را در اختیار شخص ثالث قرار ندهید . پس از انجام هر خرید اطلاعات مربوط به خرید و آدرس سایت محل خرید را نگهداری نمائید . اکثر سایتها بعد از انجام معامله یک نامه الکترونیکی که در آن جزئیات خرید مانند  قیمت ، تعداد و ... درج شده به آدرس الکترونیکی شما خواهند فرستاد این نامه ها را چاپ کرده و نگهداری نمائید .

تجارت الکترونیک چیست ؟

این فناوری تعاریف و انواع مختلفی دارد که به شرح هر کدام می پردازیم:

1- تمام ابعاد و فرآیند بازار را که بتوان با اینترنت و تکنولوژی web انجام داد، تجارت الکترونیکی می گویند1.

2- بطور کلی واژه تجارت الکترونیک اشاره به معاملات الکترونیکی می نماید که از طریق شبکه های ارتباطی انجام می پذیرد. ابتدا، خریدار یا مصرف کننده به جستجوی یک مغازه مجازی از طریق اینترنت می پردازد و کالای را از طریق web یا پست الکترونیکی سفارش می دهد. نهایتاً کالا را تحویل می گیرد2.

3- تجارت الکترونیکی یعنی انجام مبادلات تجاری در قالب الکترونیکی3

4- کاربرد تکنولوژی اطلاعات در تجارت4

5- تجارت الکترونیکی، مبادله ی الکترونیکی داده هاست. بطور خلاصه می توان گفت که مبادله الکترونیکی داده عبارت از تولید، پردازش، کاربرد و تبادل اطلاعات و اسناد به شیوه های الکترونیکی و خودکار بین سیستم های کامپیوتری و براساس زبان مشترک و استانداردهای مشخص و با کمترین دخالت عامل انسانی. البته تجارت الکترونیک حیطه ای به مرابت گسترده تر از مبادله الکترونیکی داده داردو آن یک تحول و انقلاب در عرصه ارتباطات است. تجارت الکترونیکی در ساده ترین تعریف عبارت از یافتن منابع، انجام ارزیابی، مذاکره کردن، سفارش، تحویل، پرداخت و ارائه خدمات پشتیبانی است که بصورت الکترونیکی انجام می شود. لذا تجارت الکترونیک روشی است براساس آن اطلاعات، محصولات و خدمات از طریق شبکه های ارتباطات کامپیوتری خرید و فروش می شوند5.

6- تجارت الکترونیک، انجام کلیه فعالیت های تجاری با استفاده از شبکه های ارتباطی کامپیوتری، بویژه اینترنت است. تجارت الکترونیک به نوعی تجارت بودن کاغذ است. بوسیله تجارت الکترونیک، تبادل اطلاعات خرید و فروش و اطلاعات لازم برای حمل و نقل کالاها با زحمت کمتر و تبادلات بانک با شتاب بیشتر انجام خواهد شد. شرکت ها برای ارتباط با یکدیگر، محدودیت های فعلی را نخواهند داشت و ارتباط آنها با یکدیگر ساده تر و سریع تر صورت می گیرد. ارتباط فروشندگان با مشتریان می تواند به صورت یک به یک با هر مشتری باشد البته با هزینه نه چندان زیاد6.

تفاوت مبادله الکترونیکی داده ها با تجارت الکترونیک

در موارد زیادی دیده شده که مبادله الکترونیکی داده ها را مترادف با تجارت الکترونیک دانسته و هر کدام را در جای دیگری بکار می برند. این دو تکنولوژی اصلاً مشابه هم نبوده و کاملاً مجزا می باشد. البته می توان اینطور گفت که تجارت الکترونیک مکمل مبادله الکترونیکی داده هاست.

مبادله الکترونیکی داده بصورت مکانیزمی تعریف می شود که به موجب آن انتقال و تبادل داده در راستای تحقق فعالیت های تجاری با ساختار و شکل تعریف شده و بکارگیری پیام های استاندارد شده بین المللی، توسط ابزار الکترونیکی از یک کامپیوتر به کامپیوتر دیگر انجام می شود. در حالیکه تجارت الکترونیک عبارت از مبادله تجاری بدون استفاده از کاغذ است که در آن از مبادله الکترونیکی داده ها به عنوان یک ابزار به همراه پست الکترونیک، تابلوی اعلانات الکترونیک، انتقال الکترونیک وب و سایر فناوریهای مبتنی بر شبکه استفاده می شود. بعبارت دیگر مبادله الکترونیکی داده ها بعنوان ستون فقرات تجارت الکترونیک عمل می نماید. چنانچه از تعریف فوق بر می آید. تجارت الکترونیک حطیه ای بسیار وسیع تر از مبادله الکترونیکی داده دارد7.

 

1- دکتر محمود زرگر، مدلهای راهبردی و راهکارهای تجارت در اینترنت، انتشارات بهینه، 1380.

2- مهندس محمد حسن نیکبخش تهرانی و مهندس مهدی آذر صابری، آشنایی با تجارت الکترونیک و زیر ساختهای آن، انستیتو ایز ایران، 1380.

3- دکتر علی صنایعی، تجارت الکترونیک در هزاره سوم، انتشارات جهاد دانشگاهی واحد اصفحان، 1381.

4- حسین احمدی وم. ویرجینیاری، تجارت الکترونیک، مرکز آموزش و تحقیقات صنعتی ایران، 1381.

5- مهدی علیپور حافظی، تجارت الکترونیکی در مراکز اطلاع رسانی، سخنرانی، همایش جهانی شهرهای الکترونیکی و اینترنتی  جزیره کیش، 11-13 اریبهشت، 1380

6- مژده قزل ایاغ، تجارت الکترونیکی مبتنی بر اینترنت، همایش جهانی شهرهای الکترونیکی و اینترنتی، 1380.

7- دکتر وحید رضا میرابی و دکتر سهیل سرو سعیدی، مدیریت بازاریابی بین المللی در هزاره سوم، انتشارات اندیشه های گوهر بار، 1382.

اقتباس از کتاب تجارت الکترونیک

نوشته : دکتر سهیل سرمدسعیدی و دکتر وحید رضا میرابی

تجارت الکترونیک




عناوین
1- تعریف
2- تاریخچه
3- تجارت الکترونیک و فن آوری اطلاعات
4- سطوح تجارت الکترونیک
5- تاثیر گذاری تجارت الکترونیک بر سطوح مختلف تجارت
6- ویژگیهای تجارت الکترونیک در برابر تجارت سنتی
7- جایگاه تجارت الکترونیک در جهان
8- جایگاه تجارت الکترونیک در ایران
9- دلایل عقب ماندگی تجارت الکترونیک در ایران

1 . تعریف (Definition)
تعریف عام تجارت : هر نوع ارائه کالا یا خدمات ، که معمولاً ( نه همیشه ) بخاطر پول انجام می پذیرد .
از تجارت الکترونیک ، تعاریف متعددی ارائه شده است . در حقیقت مجموعه متنوع وسیعی از تعاریف و مفاهیم برای تجارت الکترونیک وجود دارد که موضوعات ، کاربردها ، و مدلهای گوناگونی را در بر می‏گیرد‏‏. درگونه‏ای از این موارد ، کوشیده شده است که تعاریف عامی ارائه شود و در گونه‏های دیگر در تعاریف به نوع فعالیت ، امکانات ارتباطی و تجهیزات مورد استفاده ، محدوده سازمانی فعالیتها و زیر ساختارها توجه شده است :

تعریف تجارت الکترونیک از دیدگاه Clarke :
هر نوع مبادله اطلاعات مربوط با امور تجاری از طریق ابزار الکترونیکی ، حتی تلفن و فاکس (سال 1997)
تعریف تجارت الکترونیک از دیدگاه اتحادیه اروپا (European union) :
تعریف 1 : “ انجام تجارت بصورت الکترونیکی “ (سال 1998)
تعریف 2 : “ هر شکلی از مبادله تجاری که در آن طرفین ذینفع به جای تبادلات فیزیکی یا تماس مستقیم فیزیکی ، به صورت الکترونیکی تعامل کنند . “ (سال 2001)



تعریف تجارت الکترونیک از دیدگاه ارتباطات :
تحول خدمات ، کالا ومحصولات اطلاعاتی از طریق خطوط تلفن ، شبکه‏های کامپیوتری و سایر وسائل ارتباطی

تعریف تجارت الکترونیک از دیدگاه فن آوری اطلاعات :
آن دسته از کاربردهای فن آوری اطلاعات که به صورت سیستمی برای پشتیبانی و پیشرفت دادن جریان کاری و مبادلات تجاری ایجاد شده است

تعریف تجارت الکترونیک از دیدگاه تجاری :
ابزاری است که کسب و کارهای مختلف ، شرکای آنها و مشتریان آنها را قادر می‏سازد که موضوعاتی چون کیفیت خدمات ، سرعت تحویل و ... را ارتقاء وموضوعاتی همچون هزینه‏ها را کاهش دهند .

تعریف تجارت الکترونیک :
تعامل سیستمها ارتباطی (Communication) ، سیستمهای مدیریت اطلاعات (Data Management) و امنیت (Security) که بواسطه آنها امکان مبادله اطلاعات تجاری در رابطه با فروش محصولات و یا خدمات میسر می گردد .
بنابراین تعریف اجزاء اصلی تجارت الکترونیک عبارتند از :
1-Communications (سیستمهای ارتباتی)
2-Data Management (سیستمهای مدیریت داده ها)
3-Security (امنیت)

2. تاریخچه (History)
استفاده از فناوریهای الکترونیکی در انجام امور بازرگانی پیشینه‏ای نسبتا طولانی دارد . در حقیقت ، نیاز به تجارت الکترونیکی از تقاضاهای بخشهای خصوصی و عمومی برای استفاده از تکنولوژی اطلاعات به منظور کسب رضایت مشتری ، و هماهنگی موثر درون سازمانی نشآت گرفته است .
می‏توان گفت این نوع تجارت ، از حدود سال 1965 آغاز شد که مصرف کنندگان توانستند پول خود را از طریق ماشینهای خود پرداز (ATM) دریافت کرده و خریدهای خود را با کارتهای اعتباری انجام دهند . پیش از توسعه تکنولوژی های مبتنی بر اینترنت در سالهای آغازین دهه 90 ، شرکتهای بزرگ دست به ایجاد شبکه‏های کامپیوتری با ارتباطات مشخص ، محدود و استاندارد شده برای مبادله اطلاعات تجاری میان یکدیگر زدند . این روش ، مبادله الکترونیکی دادها (EDI) نامیده ‏شد . درآن سالها ، لفظ تجارت الکترونیکی ، مترادف با مبادله الکترونیکی داده‏ها بود . ایجاد و توسعه اینترنت و شبکه جهان گستر ، باعث خلق فرصتهای زیادی برای توسعه و پیشرفت زیر ساختها و کاربردهای تجارت الکترونیک گردید.





از نظر استادان جهش تکنولوژی اطلاعات دو دوره بیست ساله سرگذاشته و اکنون وارد دوره سوم شده است .
1955 – 1974 : عصر پردازش الکترونیکی داده‏ها (EDP)
1975 – 1994 : عصر سیستمهای اطلاعاتی مدیریت (MIS)
1995 –2014 : عصر اینترنت (Internet)
هر بیست ساله ، امکانات تجارت الکترونیکی را متناسب با توانایی‏های تکنولوژی اطلاعاتی آن عصر فراهم آورده است . در حالیکه ماشینهای خود پرداز و کارتهای اعتباری در عصر بیست ساله نخست به جریان افتادند ، در عصر دوم امکان استفاده از مبادله الکترونیکی داده‏ها (EDI) ، سیستم بانکی بین المللی (Swift) و انتقال وجه الکترونیکی (EFT) فراهم شد . اما توسعه اینترنت و کاربردهای تجاری آن ، باعث تحولی اساسی در این روند شده است ، به گونه‏ای که در روند تکاملی تجارت الکترونیک ، می‏توان میان تجارت الکترونیکی سنتی و نوع اینترنتی آن تمایز محسوسی قائل شد .

3 . تجارت الکترونیک و فن آوری اطلاعات (E - Commerce & IT )
مقدمه ای بر IT :
تکنولوژی اطلاعات ، روش کارکرد افراد ، سازمانها و دولتها را دگرگون کرده و امور اقتصادی و اجتماعی و حتی طرز تفکر مردم را تغییر داده است . آموزش ، بهداشت ، صنعت و تولید ، تجارت ، بانکداری ، خدمات وحتی نحوه گذاران اوقات فراغت و سرگرمی‏ها همه تحت الشعاع آثار و تغییرات این تکنولوژی قرار گرفته‏اند . تکنولوژی اطلاعات باعث ایجاد مشاغل جدید ، صنایع نوین و خلاقیتهای پیاپی شده و تغییرات عمده در روش زندگی پدید آورده است . نزدیکی روز افسون مردم جهان به یکدیگر ، تعامل فرهنگها ، و ... نمونه‏هایی از این پیامدها است . از دیدگاه علمی ، نیز امروزه تکنولوژی اطلاعات در کنار مهندسی ژنتیک ودانش هوا فضا ، یکی از سه شاخه پیشرو و آینده ساز دانش و تمدن فردای بشر به شمار می رود . پیشرفتهای تکنولوژی اطلاعات به حدی گسترده است که برخی از صاحبنظران آن را با پدیده‏هایی چون “ اختراع ماشین بخار “ مترادف دانسته اند . در بعد اقتصادی نیز “ اهمیت دست یابی سریع به اطلاعات صحیح “ کلید پیروزی در عرصه رقابت جهانی محسوب می‏شود .
تجارت الکترونیک نیز به عنوان یکی از قسمتهای مهم نشأت گرفته از فن آوری اطلاعات است که پیشرفت آن در سایه پیشرفت فن آوری اطلاعات محقق گشته است .

4 . سطوح تجاری الکترونیک (E - Commerce levels )
تجارت الکترونیک را می‏توان به سطوح مختلفی تقسیم بندی کرد . هر یک از ابعاد سه گانه اصلی تجارت ، یعنی محصول یا خدمات مورد مبادله ، فرآیند فروش و تحول خدمات پس از فروش می‏توانند از حالت فیزیکی و کاملا ملموس تا حالت الکترونیکی و نرم افزاری (یا اصطلاحاً مجازی‌ ) تغییر نمایند . در حالتی که در تجارت سنتی هر سه عامل ، فیزیکی و کاملا قابل لمس هستند ، در تجارت کاملا الکترونیکی (بالاترین سطح تجارت الکترونیک ) هر سه عامل حالت الکترونیکی دارند . ترکیبات گوناگون از حالتهای فیزیکی و الکترونیکی سطوح مختلف تجارت الکترونیکی را شکل می‏دهند .


لذا تجارت الکترونیک می‏تواند در تمام یا بخشی از مراحل چرخه تجاری (Business Cycle) بکار گرفته شود . چرخه تجاری از موارد یافتن کالاها و خدمات متناسب با نیازها و یافتن راههای مبادله مورد توافق (جستجو و مذاکره ) ، سفارش ، حمل و پرداخت بها (اجرای توافق وپرداخت ) ، فعالیتهای پس از فروش مثل گارانتی و خدمات پس از فروش تشکیل شده است .
سدان در تلاش برای تعریف تجارت الکترونیک مولفه‏های زیر را در مراحل مختلف تجارت تعریف می‏کند . (نمودار زیر)

فروشندگان ↔ خریداران

تبلیغات ، تقاضای اطلاعات جستجو،
بازاریابی، ایجاد رابطه مقایسه ،
تامین نمونه ها مذاکره / چانه زنی ارزیابی


اخذ سفارش یا پیمانکاری سفارش / پیمان سفارش یا پیمان
تامین تامین سپاری
دریافت بها پرداخت دریافت


بررسی خسارتها، برگشت دادن / ادعای خسارت برگشت دادن،
پشتیبانی، پشتیبانی و خدمات دریافت و پشتیبانی
نگهداری و خدمات

دراین نمودار خطوط فلش دار نمایشگر کاربرد تکنولوژی اطلاعات در ایجاد ارتباط است .
بنا به سطح تجارت الکترونیک مورد استفاده ، این مولفه ها به صورت فیزیکی ، الکترونیکی و یا حد وسط آنها ظاهر می‏شوند .

5 . تاثیر گزاری تجارت الکترونیک در تمام سطوح مختلف تجارت (The impact of e - commerce )
تاثیر گذاری تجارت الکترونیک در تمام سطوح تجارت قابل لمس و بررسی است از جمله :
رقابت (Competition)
بازاریابی (marketing)
توزیع(distribution)
خدمات و سرویس دهی (services)
فروش (sales)

6 . تجارت الکترونیکی در برابر تجارت سنتی (Traditional commerce & e - commerce)
هر فن آوری پیشرفته ، ایجاد تهدیدها وفرصتهای جدیدی برای سازمانها می‏شود . تغییر در فن آوری ، موجب تغییر در قانونمند‏ی های بازرگانی شرکتها و متحول ساختن سیستمهای سازمانی و اجتماعی می‏گردد . تکنولوژی اطلاعات به عنئان لبه پیشرو تکنولوژی های جدید در سه پارامتر سرعت ، دقت و هزینه فعالیتها می‏تواند تاثیر گذار باشد . تکنولوژی اطلاعات می‏تواند پنج مزیت عمده ایجاد کند : ارزانتر (تولید خرجی‏های مشابه با هزینه کمتر ) ، بیشتر (تولید خروجی‏ها ییشتر و با هزینه مشابه ) ، سریعتر (تولید خروجی‏های مشابه با همان هزینه در زمان کمتر ) ، بهتر (تولید خروجی های مشابه با همان هزینه وهمان زمان ولی با تجارت الکترونیک ، موانع جغرافیای و تفاوت روز و شب در مناطق مختلف را از میان بر می‏دارد و باعث ارتقای ارتباطات و گشودگی اقتصادی در سطح ملی وبین المللی می‏شود . تجارت الکترونیک طریق هدایت کسب و کار را تغییر می‏دهد و بدین ترتیب باعث تبدیل بازارهای سنتی به شکلهای جدیدتر می‏شود .
در حالی که تجارت الکترونیکی و به خصوص نوع اینترنتی آن باعث ایجاد تغییرات چشمگیر در شرایط رقابتی شده است (به عنوان مثال ظهور و ورود سریع رقبای جدید ، جهانی شدن رقابت ، رقابت شدید در استانداردها و ...) فرصتهای جدیدی برای جایگزینی کسب و کار ، ایجاد مشاغل و فرصتهای شغلی جدید در زمینه‏های مختلف ایجاد کرده است . به طور کلی می‏توان فواید تجارت الکترونیک را در قیاس با تجارت سنتی در موارد زیر دانست :
حضور در بازار به شکل “ همه جا ، همه کس ، همه وقت “
در زمینه معرفی و تبلیغ محصول ، استفاده از تجارت الکترونیک ، به خصوص با استفاده از اینترنت ، دچار محدودیتهای موجود در تبلیغات متعارف نبوده و در هر زمان در دسترس است و می‏تواند برای هر گروه خاص مصرف کنندگان تغییر یابد .
تجارت الکترونیک ، کانالهای معمول فروش را تغییر می‏دهد و امکان فروش مستقیم و بدون واسطه محصولات و خدمات جدید را به بازارهای استراتژی و تازه فراهم می‏کند .
دراین نمودار خطوط فلش دار نمایشگر کاربرد تکنولوژی اطلاعات در ایجاد ارتباط است .
بنا به سطح تجارت الکترونیک مورد استفاده ، این مولفه ها به صورت فیزیکی ، الکترونیکی و یا حد وسط آنها ظاهر می‏شوند .

5 . تاثیر گزاری تجارت الکترونیک در تمام سطوح مختلف تجارت (The impact of e - commerce )
تاثیر گذاری تجارت الکترونیک در تمام سطوح تجارت قابل لمس و بررسی است از جمله :
رقابت (Competition)
بازاریابی (marketing)
توزیع(distribution)
خدمات و سرویس دهی (services)
فروش (sales)

6 . تجارت الکترونیکی در برابر تجارت سنتی (Traditional commerce & e - commerce)
هر فن آوری پیشرفته ، ایجاد تهدیدها وفرصتهای جدیدی برای سازمانها می‏شود . تغییر در فن آوری ، موجب تغییر در قانونمند‏ی های بازرگانی شرکتها و متحول ساختن سیستمهای سازمانی و اجتماعی می‏گردد . تکنولوژی اطلاعات به عنئان لبه پیشرو تکنولوژیهای جدید در سه پارامتر سرعت ، دقت و هزینه فعالیتها می‏تواند تاثیرگذار باشد . تکنولوژی اطلاعات می‏تواند پنج مزیت عمده ایجاد کند: ارزانتر (تولید خرجی‏های مشابه با هزینه کمتر ) ، بیشتر (تولید خروجی‏هابیشترو با هزینه مشابه ) ، سریعتر (تولید خروجی‏های مشابه با همان هزینه در زمان کمتر ) ، بهتر (تولید خروجی های مشابه با همان هزینه وهمان زمان ولی با تجارت الکترونیک ، موانع جغرافیای و تفاوت روز و شب در مناطق مختلف را از میان بر می‏دارد و باعث ارتقای ارتباطات و گشودگی اقتصادی در سطح ملی وبین المللی می‏شود . تجارت الکترونیک طریق هدایت کسب و کار راتغییر می‏دهد و بدین ترتیب باعث تبدیل بازارهای سنتی به شکلهای جدیدتر می‏شود .
در حالی که تجارت الکترونیکی و به خصوص نوع اینترنتی آن باعث ایجاد تغییرات چشمگیر در شرایط رقابتی شده است (به عنوان مثال ظهور و ورود سریع رقبای جدید ، جهانی شدن رقابت ، رقابت شدید در استانداردها و ...) فرصتهای جدیدی برای جایگزینی کسب و کار ، ایجاد مشاغل و فرصتهای شغلی جدید در زمینه‏های مختلف ایجاد کرده است . به طور کلی می‏توان فواید تجارت الکترونیک را در قیاس با تجارت سنتی در موارد زیر دانست :
حضور در بازار به شکل “ همه جا ، همه کس ، همه وقت “
در زمینه معرفی و تبلیغ محصول ، استفاده از تجارت الکترونیک ، به خصوص با استفاده از اینترنت ، دچار محدودیتهای موجود در تبلیغات متعارف نبوده و در هر زمان در دسترس است و می‏تواند برای هر گروه خاص مصرف کنندگان تغییر یابد .
تجارت الکترونیک ، کانالهای معمول فروش را تغییر می‏دهد و امکان فروش مستقیم و بدون واسطه محصولات و خدمات جدید را به بازارهای استراتژی و تازه فراهم می‏کند .
فروش آنی و روی خط (online) به مقدار زیادی هزینه های فروش و نیاز به نیروی انسانی را کاهش می دهد .
زمان عرصه کاهش می یابد و محصولات جدید می توانند به محض آماده شدن در معرض فروش روی خط قرار گیرند .
خدمات پس از فروش به مشتری میتواند با امکان خبرگیری سریع دو طرف از یکدیگر وعرضه انواع خدمات به مشتری تسهیل و تکمیل شود .
ورود به بازارهای جدید واستراتژیک بدون در نظر گرفتن مرزها میسر است .فرصتهای تجاری و شغلی جدیدی به وجود می‏آید .
قدرت تجزیه و تحلیل کالا افزایش می‏یابد بطوریکه اطلاعات بدست آمده از مشتریان برای تولید کالا‏های جدید یا تغییر در تولید کالا‏های قبلی مورد استفاده قرار می‏گیرد .
قدرت تجزیه وتحلیل بازار افزایش می‏یابد و شرکت می‏تواند بر اساس این تجزیه وتحلیل استراتژیهای فروش یا بازاریابی خود را در یک یا چندعرصه تغییر دهد .
اما در مقابل تجارت الکترونیک مسائلی را با خود به همراه دارد که در صورتیکه برای آنها راه حل مناسبی اتخاذ نشود می‏تواند ویژگی هایش را تحت الشعاع قرار دهد از جمله :
سهولت درسرقت اسرارو رموز محرمانه کاری شرکتها
تبیین قوانین مالیاتی دقیق
تبیین قوانین گمرکی دقیق
آشنایی با قوانین کشورها
آداب ، رسوم و فرهنگهای ملل
کلاهبرداری از طریق کارت های اعتباری
اعتماد
امنیت (جنبه های مختلف امنیت : تشخیص هویت ، عدم انکار ، یکپارچگی اطلاعات ، محرمانگی اطلاعات )
علاوه براین تمام کالاها به طور صد درصد قابل ارائه وفروش از طریق اینترنت نیستند بطوریکه دو کار سیلور آزمونی تحت عنوان آزمون خرید الکترونیکی برای تعیین شایستگی محصولات یا خدمات جهت عرضه در سیستم تجارت الکترونیک پیشنهاد می‏کند :
مشخصات محصول : میزان وابستگی انتخاب محصول به حواس پنجگانه انسان . هرچه برای انتخاب محصولات و خدمات به حواس لامسه ، بویایی و چشایی نیاز بیشتری باشد ، امکان خرید الکترونیکی آن کمتر خواهد بود ، در حالیکه حواس بینایی و شنوایی از طریق رسانه‏های الکترونیکی قابل انتقال می باشند .
آشنایی و اطمینان مشتری به محصول : محصولاتی که مشتریا ن از قبل با آن آشنا بوده ونسبت به آن اطمینان دارند ، راحت تر خریداری می شوند
ویژگیهای مشتری : بسیاری از مشتریان ممکن است به دلایل مختلف خرید الکترونیکی را نپذیرند. در مقابل بسیاری از مشتریان به منافع و مزایای روشهای جدید و آسان خرید واکنش مثبت نشان خواهند داد .
7. جایگاه تجارت الکترونیک در جهان (E - Commerce in world)
باتوجه به آنچه که گفته شد از آنجا که رشد تجارت الکترونیک وابسته و در ارتباط با رشد فن آوری اطلاعات است بهتر است ابتدا نگاهی به رشد صنعت IT در جهان بیندازیم . در جوامع توسعه یافته حدود 80% شغلهای جدید به کامپیوتر ، اینترنت و IT وابسته اند نمودار زیر :


Europe 29%
Japan 13%
Rest of the world 16%
X 42%
سهم کشورهای توسعه یافته را در بازار جهانی IT در سال 2002 نشان می دهد .
نمودار دیگری در همین سال سهم کشورهای مختلف را در بازار جهانی فن آوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) ، نشان می دهد.
Europe 29%
Japan 12%
Rest of the world 25%
X 34%




رشد IT و ICT اثرات قابل مشاهده فراوانی بر اقتصاد پیشرفته داشته که رشد تجارت الکترونیکی وافزایش حجم اطلاعات و گردش و سریع تر آن و افزایش شمار کاربران اینترنت و... را نیز در پی دارد .
با توجه به بررسی های موسسه تحقیقاتی Forrester و رشد سریع و روز افزون تجارت الکترونیک در کشورهای پشرفته و مزیتهای رقابتی حاصل از آن ، لازم است که کشور های در حال توسعه به منظور حضور در بازار رقابت جهانی سریعاً در استراتژیهای تجاری و بازرگانی خود تجدید نظر اساسی کنند . این موسسه تحقیقاتی پیش بینی می کند که رشد تجارت الکترونیکی از 354 میلیارد دلار در سال 2001 به حدود 10 تریلیون در سال 2005 برسد .همچنین تحقیقات EITO نشان می دهد که تجارت از طریق اینترنت در 5 کشور صنعتی اروپا یعنی انگلستان ، فرانسه ، آلمان ، التالیا و اسپانیا از 6/171 میلیلرد یورو در سال 2001 به 3/1628 میلیلرد یورو در سال 2005 می رسد که از رشد سالیان حدود 77% برخوردار است . همچنین


فروش online به صورت درصدی 2004 2003 2002 2001 2000 صنعت
از کل فروش
40% 9/092 2/ 506 3/427 3/343 2/230 محصولات الکترونیکی و سخت
افزاری
26% 5/411 5/311 2/190 90 1/35 وسایل نقلیه
17% 2/299 5/184 2/103 9/53 27 نفت و مشتقات
17% 4/266 1/170 1/101 5/56 9/29 برق ، گاز، آب و مخابرات
24% 3/235 5/143 9/73 7/33 4/14 کاغذ و مرسولات
13% 5/216 5/116 5/58 1/28 2/13 محصولات مصرفی
12% 1/211 1/128 9/73 2/41 5/22 غذا
10% 141 2/74 6/34 1/15 3/6 ساختمان
14% 124 2/60 2/62 7/10 ¾ محصولات دارویی و پزشکی
7% 3/70 9/41 8/23 1/13 7 کالاهای صنعتی
20% 1/68 5/42 4/22 5/10 6/4 حمل و نقل و انبار
15% 9/32 29 1/23 8/15 1/9 هوانوردی و صنایع دفاع
3% 5/26 3/15 6/8 8/4 6/2 صنایع سنگین
17% 5/2695 4/1823 9/1166 6/716 2/406 کل
طبق جدول فوق پیش بینی فروش در صنایع ازسال 2000 تا 2004 رشدی با میانگین 17% داشته است .

8. جایگاه تجارت الکترونیک در ایران (E - Commerce in Iran)
در ایران استفاده عمومی از اینترنت بیشتر در دانشگاه ها و به منظور انجام امور تحقیقاتی است و مراکز ایجاد شده در شهرها نیز در سطح محدودی فعالیت می نمایند و کاربران بیشتر به منظور الکترونیکی وتلفن از راه دور ، از اینترنت استفاده می کنند . بعلاوه بسیاری از قوانین وبسترهای لازم برای تجارت الکترونیک در کشور هنوز فراهم نگاشته است . بنایراین نیم توان انتظار داشت که تجارت الکترونیک به سرعت در جامعه گسترش یابد . رتبه بندی EUI برای سال 2000 در زمینه تجارت الکترونیک در 60 کشور دنیا مؤید همین ادعاست .
در این رتبه بندی که در حقیقت سهولت و میزان دسترسی به تجارت الکترونیک را در کشورها نشان می‏دهد از دو شاخص کلی محیط تجاری وارتباطات استفاده شده است برای شاخص محیط تجاری از 70 معیار مختلفی از قبیل گستردگی اقتصاد ، چشم انداز ثبات سیاسی ، محیط نظارتی ، مالیاتی و درجه آزادی تجارت و سرمایه گذاری استفاده شده است که بر اساس این شاخص نمره کشورما از 10 عدد 3 است که در رتبه 59 قرار دارد . شاخص دیگراطلاعات است که از معیار هایی از قبیل گستردگی شبکه مخابرات و ارتباطات و دیگر معیار های مبین وضعیت دسترسی به اینترنت مانند هزینه اتصال به اینترنت ،نرخ سواد و ...تشکیل شده است . براساس این شاخص نیز نمره کشور عدد 3 از 10 است که رتبه 56 قرار دارد . در مجموعه دو شاخص جایگاه کشور ما رتبه 58 ازمیان 60 کشور بررسی شده است ،

9. دلایل عقب ماندگی تجارت الکترونیک در ایران
دلایل متعددی را می توان در بیان علل عقب ماندگی تجارت الکترونیک در ایران بر شمرد که مهمترین آنها عبارتند از :
نبود بسترها و تجهیزات شبکه‏ای وارتباطی لازم برای دسترسی سریع و آسان مردم به اینترنت
عدم وجود قوانین مدون ومصوب تجارت الکترونیک
فقدان نظام بانکداری الکترونیکی نوین در سیستم بانکی کشور
عدم وجود کارتهای اعتباری بین الملل و سایر کارتهای خرید الکترونیکی
عدم پشتیبانی بسیاراز شرکتهای تجاری فعال در زمینه تجارت الکترونیک از کشورمان و همچنین عدم وجود مراکز و شرکتهای دولتی و خصوصی خدمات دهنده تجارت الکترونیک در کشور
پایین بودن سطح آگاهی و توجه مردم به الکترونیک و فن آوری اطلاعات در کشور(عدم فرهنگ ساری مناسب )

 

تجارت الکترونیک

انتخاب یک پکیج برای تجارت اینترنتی - قسمت اول
شما خواه برنامه نویسی مستقل باشید یا شرکتی تازه تاسیس داشته باشید که بخواهید اولین فروشگاه آنلاین خود را راه اندازی کنید، انتخاب بسته ecommerce کمی سخت و دشوار است. پیشرفت سریع صنایع در چند سال اخیر تصمیم گیری در مورد انتخاب مناسب برای نیازهای حال و آینده را برای شما سخت می کند، اما نکاتی هست که در این راه به شما کمک آنها می کنند. یازده مورد زیر با در نظر گرفتن مواردی همچون رشد شرکت، نیازهای فروشگاه ها و... به شما کمک می کنند. با استفاده از موارد کلیدی زیر دیدی جامع تر و قوی تر نسبت به این موضوع خواهید داشت که شرکت شما در این بسته ecommerce به چه چیزهایی نیاز خواهد داشت؟مقیاس پذیری – Scalabilityزیرساخت های تجارت اینترنتی می باید همزمان با رشد شرکت شما رشد کرده مشتریان، محصولات و ترافیک بیشتر روی سایت را پشتیبانی کنند. متاسفانه، در اغلب موارد این اتفاق نمی افتد و این امر اهمیت مقیاس پذیری را نشان می دهد. با استفاده از بسته ای که به شما امکان رشد در تمام ابعاد را دهد، خود و سایت تان را همیشه سرپا نگاه خواهید داشت. به خاطر داشته باشید که تجارت اینترنتی باید امکان رشد کامل را به شما دهد نه اینکه شما را محدود کند.یکپارچه سازی – Integrationزمانی به کار شما می آید که بخواهید برنامه ای (همچون ارسال، پرداخت، انبار، حسابداری و...) را به سیستم خود بیافزایید. یکپارچه سازی کلید موفقیت در خرده فروشی و تجارت اینترنتی است بنابراین اطمینان از کارکرد صحیح تمام برنامه ها و ماژول ها یک ضرورت است. همیشه در نظر بگیرید که وب سایت شما قرار است در حال و آینده چه کاری برای شما انجام دهد و براساس آن، بسته تجارت اینترنتی خود را برگزینید.